W ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych jasno określono, że sprawozdanie ADR należy złożyć, w terminie do dnia 28 lutego każdego roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie ”wojewódzkiemu inspektorowi transportu drogowego właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych – w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych…” oraz „przechowywać drugi egzemplarz rocznego sprawozdania w swojej siedzibie przez okres 5 lat od dnia jego wysłania.”
Sprawozdanie można przesłać:
– drogą elektroniczną poprzez system e-Doreczenia lub ePaup. W tym przypadku należy pamiętać, aby przesyłany dokument był podpisany cyfrowo.
– pocztą tradycyjną – należy wydrukować, podpisać sprawozdanie i przesłać listownie na adres właściwego Inspektoratu.
Roczne raportowanie ADR, zgodnie z ustawią o przewozie towarów niebezpiecznych jest obowiązkowe. Wzór sprawozdania znajduje się w rozporządzeniu Ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 14 sierpnia 2012 r. w sprawie formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania.
Pomimo, że formularz sprawozdania ostatnio był korygowany w 2022 roku, to jednak ITD informuje, że wiele sprawozdań złożonych za rok 2023 zawierało błędy, czyli nie były zgodne z przepisami. Obowiązujące obecnie przepisy znajdziemy w Dzienniku Ustaw 2023, poz. 24.
Sprawozdanie roczne ADR jest proste w przygotowaniu, a jego terminowe złożenie w dużym stopniu uchroni od niepotrzebnych kontroli.
Kto musi złożyć sprawozdanie roczne ADR?
Obowiązek ten dotyczy zarówno przewoźnika jak i innych usługodawców w łańcuchu dostaw, a mianowicie: rozłamowcy, załadowcy, pakującego, napełniającego (przewóz materiałów ciekłych i sypkich), a od 2023 roku także nadawców, czyli praktycznie wszystkich podmiotów, którzy pracują przy towarach niebezpiecznych, wystarczy, że zlecają przewóz i są wyszczególnieni na dokumencie przewozowym.
Co do zasady, złożenie sprawozdania jest wymagane gdy mamy do czynienia z przewozem towarów niebezpiecznych w ilościach, w stosunku do których konieczne było oznakowanie pojazdu tablicami barwy pomarańczowej.
Wystarczy że przedsiębiorca wykonywał tylko raz w roku transport, pakowanie, nadanie lub załadunek/rozładunek towaru, którego przewóz odbywał się pojazdem oznakowanym tablicami barwy pomarańczowej podlega obowiązkowi raportowania.
Kogo nie dotyczy roczne sprawozdanie ADR?
Z rozporządzenia Ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 14 sierpnia 2012 r. w sprawie formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania można się dowiedzieć, że sprawozdanie roczne ADR nie obejmuje towarów niebezpiecznych,
Pomimo, że w pierwszym przypadku nie składa się sprawozdania, obowiązek wyznaczenia doradcy ADR pozostaje. Nadal jest on regulowany zarówno zapisami ustawy, jak i Umowy ADR. Natomiast w trzecim przypadku nie ma obowiązku wyznaczenia doradcy ADR, ponieważ przewóz odbywa się w oparciu o konkretne wyłączenia – Limited Quantity, Excepted Quantity, a także 1.1.3.6. Przy czym zwolnienie w tym wypadku z obowiązku wyznaczenia doradcy ADR oraz składania sprawozdania rocznego ADR nie oznacza, że nie obowiązują inne przepisy ADR.
Jakie obowiązki mają przewoźnicy za granicą?
Niektóre podmioty, w szczególności transport towarów, rejestrują się w innych państwach UE.
W takich przypadkach będą ich obowiązywały odmienne regulacje dotyczące sprawozdawczości ADR (terminy, obowiązek jego złożenia, forma itp…) właściwe dla danego kraju.
Kary za brak sprawozdania.
Kary za brak lub błędne sprawozdanie ADR ustala ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych.
Nieprzesłanie lub opóźnienie dostarczenia sprawozdania w ustawowo określonym terminie wiąże się z następującymi karami:
Jakimi metodami odpowiednie służby dowiadują się o braku sprawozdań ADR?
Głównym źródłem są kontrole drogowe, gdzie na dokumencie przedłożonym przez przewoźnika do kontroli podana jest informacja o nadawcy i odbiorcy, co ułatwia kontrolerom dotarcie do tych podmiotów.
Czy sprawozdanie ADR może sprowokować kontrolę przedsiębiorstwie?
Celem tworzenia sprawozdań jest prawdopodobnie zbieranie informacji o podmiotach, które zajmują się towarami niebezpiecznymi. Nie obserwuje się zwiększenia ilości kontroli po złożeniu pierwszego czy kolejnych sprawozdań.
Są oczywiście pewne wyjątki, ale nie są one związane z samym sprawozdaniem rocznym ADR, a raczej z charakterystyką danych towarów niebezpiecznych na przykład w wypadku sprawozdań rocznych ADR, na których wykazywano materiały zakaźne – proszono o wskazanie podstawy, na której dokonano takiej klasyfikacji przewożonego materiału niebezpiecznego.
Źródłowy przepis prawny:
